“Yaban”lar ve Yerliler
Funda Şenol Cantek

(İletişim Yayınları, Memleket Kitap Dizisi, 2003)

Ankara’nın Cumhuriyet Türkiye’sinin başkenti olarak yeniden kuruluşu, tutkularla ve sancılarla yüklü bir süreçti. Yeni Türk ulusunun inşasının söylemsel modeli ve bir nevi sergi mekânı idi, Ankara. Halkı vatandaşa dönüştürme projesinin. Batılılaşma, modernleşme, medenileşme ülkülerinin sosyal şantiyesi idi…

Bu kitap, “bozkır kasabasından başkent yaratma” mitolojinin ulus-devlet kuruluşundaki işlevine ilişkin bir kuramsal analiz çerçevesinde, bu mitolojinin berisindeki çelişkileri, sosyo-psikolojik çalkantıları irdeliyor.
Ulusun “Babası” olarak Mustafa Kemal’in şehirde bir fantazisi yaratan varlığı ve insanların kendilerini Onun sürekli gözetimi altında algıladıkları bir şehir hayatı… Ankara’yı, İstanbul’la zıtlık içinde tahayyül etmenin moral karmaşaları… Medenileşme arzusu ile aydın despotizminin yol açtığı tepkiler arasındaki gerilim… Ankara’nın eski halkını “yabani taşralılar” olarak gören “yeni/zoraki Ankaralılar” – onları “yaban dışarlıklılar” olarak gören yerliler…

L. Funda Cantek, edebiyatımızdaki “Ankara” imgeleri ve dönemin basını yanında, eski Ankaralıların bu “modernleşme” tecrübesine ilişkin hatırlamalarına başvurarak, son derece canlı bir tasvir koyuyor ortaya.